Het Woud Ensemble en violiste/dramaturg Roswitha Devrient combineren in dit concert twee meesterwerken: Brahms strijkkwintet opus 115 en Schönbergs Verklärte Nacht.
De sfeer van Wenen, de ‘wereld van gisteren’ tijdens het Fin de Siècle wordt in dit programma voelbaar gemaakt door fragmenten uit werken van Stefan Zweig, Joseph Roth, Robert Musil gecombineerd met de muziek van Brahms en Schönberg. De verteller neemt ons mee in de sfeer en de verhalen uit die tijd in een licht ge-ensceneerde setting.

‘De wereld van gisteren’

Deze tijd aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog werd gekenmerkt door zowel vooruitgang als regressie. Die gespletenheid doordrenkte de atmosfeer van Wenen en fungeerde zowel als motor voor de Weense culturele vernieuwingen als kiem van het verval wat de “Wereld van Gisteren” uiteindelijk zouden doen verdwijnen.
Traditioneel middelpunt van Wenen was het keizerlijk hof rond keizer Franz Josef. Hij was het eerbiedwaardig middelpunt van de Habsburgse dubbelmonarchie en het symbool van traditie en stabiliteit. Gedurende de 19e eeuw moest de keizer de macht in toenemende mate delen met de in die periode tot wasdom gekomen burgerij. Zij consolideerde haar positie als één van de steunpilaren van het Weense leven met de bouw van de Ringstrasse en schiep op deze manier een stenen tegenwicht voor het keizerlijke hof. Hoewel het 50-jarig regeringsjubileum van Franz Josef in 1898 met veel glans tegen deze spectaculaire coulisse werd gevierd, kon dat niet verhullen dat beide werelden duidelijke scheuren begonnen te vertonen. De Monarchie bevond zich in een crisis en Oostenrijk was niet meer de wereldmacht die het aan het begin van de eeuw nog geweest was. Ook een deel van de burgerij verloor het elan wat haar opkomst had gekenmerkt en verviel in decadentie. Dat verschil tussen realiteit en schijn ontging kunstenaars en wetenschappers niet en zij begonnen de rotte binnenkant onder het vormelijke omhulsel bloot te leggen. Freud onthulde het door oerdriften gedreven wezen binnen de Victoriaanse mens, en kunstenaars als Klimt en Schnitzler vertaalden hun observaties naar beeld en literatuur. Hij en andere literaten verzamelden zich in de groep Jung Wien waartoe ook Altenberg behoorde.

Het kwintet van Brahms contrasteert sterk met het eendelige sextet “Verklärte Nacht” van Arnold Schönberg. Het strakke klassieke vormdictaat waarbinnen Brahms zijn inspiratie kon ontplooien werd door Schönberg verlaten en hij volgde in “Verklärte Nacht” nauwgezet de sfeer van Richard Dehmnel’s gelijknamige gedicht. Brahms’ Kwintet was bedoeld als afscheid van zijn scheppend bestaan, terwijl Schönbergs opus twee het begin vormde van een zoektocht naar de verlegging van tonale grenzen die uiteindelijk zou leiden tot een radicale breuk met het verleden door zijn ontwikkeling van de twaalftoonstechniek. De spanning tussen het einde van een tijdperk en de vooraankondiging van de moderniteit bestond niet alleen in deze contrasterende componeerstijlen, maar doortrok ook de atmosfeer van het laat 19e-eeuwse Wenen.

Of Peter Altenberg zijn bekendheid meer als meester van het korte verhaal, als lid van de literaire groep Jung Wien of als bekend stadsunicum te danken heeft is niet helemaal duidelijk, maar een bezoeker van Wenen kan zijn in papier-maché vereeuwigde figuur nog steeds aan zijn stamtafel in het Café Central zien zitten. Ondanks zijn goede burgerlijke afkomst voerde hij het leven van een Bohémien en beschreef in impressionistische en soms bijtende schetsen het Wenen van het Fin de Siècle zoals híj dat waarnam.

Biografie

Roswitha Devrient is violiste en concertdramaturge. Zij studeerde aan het Conservatorium van Weimar en Amsterdam. Sinds 1995 is zij werkzaam als 1e violiste bij het Muziekcentrum van de Omroep (MCO/SOM) te Hilversum en maakt deel uit van het Radio Filharmonisch Orkest. Met het ensemble ‘Musica Rossi’, dat zij in 2003 in het leven riep en waar zij artistiek leider was, kon zij experimenteren met literatuurconcerten, destijds nog een nieuw concertformaat.
In 2014 volgde zij de masteropleiding Musikvermittlung/ Musikmanagement aan de Hochschule für Musik in Detmold. Zij was medeauteur van een luister-CD voor kinderen met Thomas Quasthoff als verteller. Sindsdien heeft ze veel interdisciplinaire concerten geconcipieerd voor o.a. de kamermuziekserie van het MCO en de Raadhuisconcerten in Hilversum.

Annemarie Konijnenburg is altvioliste in het Radio Filharmonisch Orkest. Daarnaast is ze hoofdvakdocent altviool en kamermuziek op het Utrechts conservatorium. Ze studeerde viool bij Chris Duindam en Emmy Verhey, en altviool bij Prunella Pacey en Nobuko Imai aan het Utrechts Conservatorium. Ze maakte deel uit van Camerata Antonio Lucio, het Tagore Kwartet en het Gaudae trio. Ze is lid van het Cugnon Project, een initiatief van professionele musici dat jonge conservatoriumstudenten de kans geeft met professionele musici podiumervaring op te doen.
Naast haar baan in het Radio Filharmonisch Orkest, met wie ze elke week concerten geeft in het Amsterdamse Concertgebouw en Tivoli Vredenburg in Utrecht is ze als veelgevraagd kamermusicus regelmatig op allerlei podia te horen. Annemarie bespeelt een altviool van Max Möller uit 1946.

Annemijn den Herder is altvioliste in het Radio Filharmonisch Orkest. Zij werd geboren in 1975 in Zutphen en studeerde aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Haar docenten waren Gisella Bergman en Ferdinand Erblich. In 2001 studeerde ze af als uitvoerend musicus met onderscheiding. Annemijn was solo-altiste bij het Nederlands Jeugd Strijk Orkest en het Nationaal Jeugd Orkest. Ook speelde ze in het European Union Youth Orchestra. In 2000 won Annemijn den Herder samen met het Delos Ensemble de Zilveren Vriendenkrans van het Concertgebouw. Sinds 1999 is ze verbonden aan het Radio Filharmonisch Orkest. Daarnaast speelde ze in het Combattimento Consort Amsterdam.

Mariska Godwaldt werkt sinds 1998 bij het Muziekcentrum van de Omroep. Zij is 1ste-tutti-violist bij het Radio Filharmonisch Orkest. Ze werd geboren in 1973 in ‘s-Hertogenbosch en studeerde aan de conservatoria van Utrecht en Amsterdam. In 1997 behaalde zij haar diploma Docerend Musicus. Vervolgens vervolgde ze haar studie voor Uitvoerend Musicus aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Ze studeerde hier in 1999 af. Viktor Liberman en Vera Beths waren haar docenten. Mariska won verschillende prijzen, waaronder die van de Iordens Viooldagen. Zij treedt ook geregeld op met het Amphion Pianotrio en nam verscheidene cd’s op.

Ansfried Plat is cellist bij het Radio Filharmonisch Orkest. Hij werd geboren in 1969 te Amsterdam en studeerde in Groningen bij Ben de Ligt. Hier behaalde hij zijn diploma docerend musicus. Hij vervolgde zijn studie aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag bij Jean Decroos. In 1996 studeerde Ansfried als uitvoerend musicus bij hem af. Ansfried speelde eerder in het Nationaal Jeugdorkest. Hij was enkele jaren remplaçant bij het Radio Filharmonisch Orkest, voordat hij in 1996 een vaste aanstelling kreeg. Naast zijn huidige orkestwerkzaamheden maakt Ansfried deel uit van het pianotrio Atlantic Trio. Ook heeft hij de afgelopen jaren als solist opgetreden in onder andere het Dubbelconcert van Brahms. Ansfried bespeelt een cello van Jaap Bolink, hem ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.

Crit Coenegracht is cellist.

Kosten en aanmelden
Dit concert maakt deel uit van de Concertserie ‘Van Bluegrass tot Barok’. In deze serie kun je in één keer voor alle 8 concerten een passe-partout kopen voor € 159,00
Of kies 5 concerten uit en betaal € 99,00. Ga naar deze pagina om een serie te kopen.

Alleen dit concert?
Leden Woudkapel betalen € 20,00 *
‘Vrienden’ en niet-leden betalen € 25,00
Voor studenten en jongeren tot 18 jaar geldt een speciale toegangsprijs van € 10,00
Je koopt de kaarten via de knop ‘Bestel kaarten’ hierboven.
* Je kunt lid of vriend zijn van de Woudkapel. Wil je lid worden, of je ‘vriend’schap omzetten naar een lidmaatschap, meld je dan aan via het formulier op deze pagina.

LET OP: eenmaal aangeschafte tickets worden niet gerestitueerd, maar je kunt ze wel aan iemand anders geven (ze staan niet op naam).